20 maja 2021

Wyprzedzanie z prawej strony – kiedy można, a kiedy nie?

Wyprzedzanie - rozmazany samochód w miejskiej scenerii
Jednym z najbardziej niebezpiecznych manewrów na drodze jest wyprzedzanie. To przejeżdżanie, przechodzenie obok pojazdu lub uczestnika ruchu drogowego poruszającego się w tym samym kierunku. Wykonanie tego manewru wymaga od kierującego zachowania szczególnej ostrożności, bezpiecznego odstępu, a przede wszystkim dokładnej oceny sytuacji. Kierujący, który chce wyprzedzić inny pojazd najczęściej przejeżdża z jego lewej strony, ale od tej zasady są wyjątki. Przewidują one wyprzedzanie z prawej strony wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu.

Wyprzedzanie z prawej strony: kiedy można?

Dopuszcza się wyprzedzanie z prawej strony na odcinku z wyznaczonymi pasami ruchu na jezdni jednokierunkowej. Dotyczy to „standardowych” dróg jednokierunkowych oraz dróg dwujezdniowych. To te, na których dwie jezdnie jednokierunkowe są od siebie oddzielone np. pasem zieleni. W tym zbiorze zawierają się wszystkie autostrady, bo z definicji wynika, że są to drogi dwujezdniowe, dwujezdniowe drogi ekspresowe oraz pozostałe, na których jezdnie są od siebie rozdzielone.

Możemy także wyprzedzać z prawej strony na jezdniach dwukierunkowych z wyznaczonymi pasami ruchu, ale pod warunkiem, że w obszarze zabudowanym są co najmniej dwa, a poza obszarem co najmniej trzy pasy ruchu przeznaczone do jazdy w tym samym kierunku.

Wyprzedzanie z prawej strony na drogach dwujezdniowych: teren zabudowany i poza terenem zabudowanym

Co ważne, na odcinkach gdzie pasy ruchu nie są wyznaczone, wyprzedzanie z prawej jest kategorycznie zabronione. Wyprzedzanie pojazdu lub uczestnika ruchu, który sygnalizuje zamiar skręcenia w lewo, odbywać się może tylko z prawej strony. 

Zepsuty kierunkowskaz w aucie? Poszukaj sprawnego w OTOMOTO >>>

Wyprzedzanie z prawej strony pojazdu skręcającego w lewo

Również  tylko z prawej strony możemy wyprzedzić pojazd szynowy, chyba że układ torów na to nie pozwala lub wyprzedzanie odbywa się na jezdni jednokierunkowej. Przepisy zezwalają także na wyprzedzanie z prawej na tzw. rondzie, czyli skrzyżowaniu o ruchu okrężnym. Warunek, wyznaczone pasy ruchu.

Wyprzedzanie z prawej strony na rondzie

Jadąc rowerem, na przykład w korku, mamy prawo wyprzedzić inne, poruszające się powoli pojazdy przejeżdżając z ich prawej strony.

Wśród wielu kierowców na naszych drogach dominuje przekonanie, iż wyprzedzić możemy tylko z lewej strony, bo lewy pas jest do „szybszej” jazdy, a co za tym idzie do wyprzedzania. Stąd trend do „mrugania” światłami drogowymi na jadącego lewym pasem, którego chcemy wyprzedzić.  Podsumowując,  kierowcę „przyklejonego” do lewego pasa, możemy wyprzedzić z prawej strony, ale tylko  w miejscach wskazanych powyżej.  Pamiętajmy jednak, iż dodatkową trudnością  w takich sytuacjach jest możliwość napotkania na prawym pasie pojazdu poruszającego się wolniej. 

Kiedy nie można wyprzedzać z prawej strony?

Bezwzględnie zabrania się wyprzedzania z prawej strony, nawet na odcinkach z wyznaczonymi pasami ruchu:

  • na zakręcie oznaczonym znakiem ostrzegawczym,
  • na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania na którym ruch jest kierowany za pomocą sygnalizacji świetlnej lub przez osobę do tego uprawnioną.
  • przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia,
  • na przejściu dla pieszych, przejeździe dla rowerzystów i bezpośrednio przed nimi. Wyjątkiem tu są przejścia i przejazdy na których ruch jest kierowany,
  • na przejeździe kolejowym, tramwajowym i bezpośrednio przed nimi,
  • w miejscach gdzie jest to zabronione znakami drogowymi.

Szczególna ostrożność

Obowiązek zachowania szczególnej ostrożności dotyczy:

  • przygotowania się do wykonania tego manewru
  • wykonania manewru
  • powrotu na pas ruchu, z którego kierujący rozpoczął wyprzedzanie. 

Kierujący pojazdem przede wszystkim musi dobrać odpowiedni bieg by wykonać to dynamicznie. Powinien upewnić się czy ma odpowiednią widoczność, dostatecznie dużo miejsca oraz czy nie utrudni komukolwiek ruchu. Ponadto kolejnym obowiązkiem jest upewnienie czy jadący za nim nie rozpoczął wyprzedzania, czyli nie przystąpił do zmiany pasa ruchu, a jadący przed nim na tym samym pasie ruchu nie zasygnalizował zmiany pasa czy kierunku jazdy. 

Podczas przejeżdżania obok wyprzedzanego pojazdu należy zachować bezpieczny odstęp, a jeżeli wyprzedzamy motocykl, motorower, rower, wózek rowerowy czy kolumnę pieszych, odstęp nie może być mniejszy niż 1 metr. 

W mojej pracy od zawsze zwracałem  szczególną uwagę na tematykę związaną z wyprzedzaniem. Szczególnie zresztą podczas zajęć z kandydatami na egzaminatorów lub instruktorów nauki jazdy. Nieumiejętnie wykonane tego manewru może doprowadzić do wypadku drogowego, a co za tym idzie, utraty zdrowia a nawet życia.

***

Roman Nowak – wieloletni praktyk jako instruktor nauki jazdy (2003r.). Ponad 8 lat jako egzaminator kandydatów na kierowców w zakresie wszystkich kategorii prawa jazdy. Wykładowca na kursach dla kandydatów na egzaminatorów i instruktorów nauki jazdy. Od 2016 r. uprawnienia instruktora techniki jazdy, przez 2 lata Kierownik Ośrodka Doskonalenia Techniki Jazdy Autodrom Pomorze w Pszczółkach. W 2017r. stanowisko z-cy Dyrektora PORD ds. szkoleń, marketingu i BRD. Obecnie od ponad 3 lat na stanowisku Dyrektora Pomorskiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Gdańsku.