Aquaplaning – czym jest, co go powoduje i co zrobić, jeśli już wystąpi?

Występuje przede wszystkim w miejscach, gdzie zalega woda. Powoduje nagłą utratę kontroli nad samochodem. Aquaplaning – czym jest i jak się zachować, jeśli już do niego dojdzie?

Bez dwóch zdań aquaplaning to niebezpieczne zjawisko. O ile na prostej drodze jego wystąpienie nie powinno nieść ze sobą większych konsekwencji (oczywiście przy odpowiednim zachowaniu się kierowcy), o tyle w zakręcie może już doprowadzić do wypadnięcia samochodu z drogi.

Ale po kolei.

Czym jest i kiedy występuje?

Aquaplaning może wystąpić w trakcie jazdy po mokrej nawierzchni. W przypadku jego wystąpienia kierowca, zazwyczaj na ułamek sekundy, traci zdolność do kierowania i hamowania samochodem. Dzieje się tak, gdy opony nie są już w stanie „wypompować” spod siebie wody zalegającej na jezdni (TUTAJ przeczytasz o ząbkowaniu opon).

Najlepiej zobrazować to zjawisko traktując rowki opon jako mini akwedukty, które odprowadzają spod niej wodę. Wraz ze wzrostem tempa jazdy muszą to czynić coraz szybciej. Zdarza się jednak, że na drodze jest tyle wody, iż w końcu osiągają kres swoich możliwości.

Aquaplaning występuje, gdy opony nie są już w stanie odprowadzać wody.

W rezultacie opony zaczynają się poruszać nie po jezdni, tylko po powierzchni wody. To moment, gdy samochód bezwładnie sunie w ustalonym wcześniej kierunku. Kierowca staje się wtedy pasażerem we własnym aucie, odczuwając aquaplaning jako nagłą utratę sprzężenia zwrotnego pomiędzy samochodem a drogą.

Przyczyny aquaplaningu?

Aquaplaning może być spowodowany wieloma czynnikami. Jednym z istotniejszych, oprócz prędkości jazdy i warunków na drodze, jest stan opon. Im mają one mniej bieżnika, tym gorzej odprowadzają wodę.

Warunki drogowe

Możliwość wystąpienia aquaplaningu wzrasta podczas bardzo intensywnych opadów, gdy na jezdni zaczyna zalegać wodą. Wtedy trzeba bardzo mocno uważać w szczególności na koleiny. Zjawisko aquaplaningu nasila się także podczas przejazdu przez kałuże (TUTAJ przeczytasz o bieżnikowaniu opon).

Głębokość bieżnika

Głębokość bieżnika to kluczowy czynnik przyczyniający się do aquaplaningu. Zużyte opony, a więc z mniejszą ilością bieżnika, są zdecydowanie bardziej podatne na to zjawisko niż nowe ogumienie.

Dlaczego? Ich niższe rowki nie są w stanie „wybrać” spod siebie równie dużo wody, co wyższy bieżnik nowej opony.

Im nowsza opona, tym bardziej odporna na aquaplaning.

Jeśli w czasie już niewielkiego deszczu lub podczas przejeżdżania płytkich kałuż zdarza się, że twój samochód traci przyczepność, to znak, że należy wymienić opony na nowe. Ma to bowiem bezpośrednie przełożenie na bezpieczeństwo jazdy.

Rozmiar opon

To kolejna kluczowa cecha, która bezpośrednio wpływa na możliwość wystąpienia aquaplaningu. Fizyki nie oszukasz i im szersza opona, a więc o większym styku z asfaltem, tym lepiej odprowadza wodę spod siebie.

Z drugiej strony, węższa opona, nawet nowa, jest bardziej podatna na zjawisko aquaplaningu.

Prędkość jazdy

Im wyższa prędkość podczas jazdy po mokrej nawierzchni, tym czas potrzebny na odprowadzenie wody spod opony ulega skróceniu. A to zwiększa możliwość wystąpienia aquaplaningu.

Najlepszym sposobem na uniknięcie aquaplaningu jest po prostu ograniczenie prędkości.

Co istotne, do aquaplaningu może dojść nie tylko przy bardzo wysokich prędkościach, ale również w momencie, gdy samochód porusza się choćby 50 km/h. Ba, jeśli opony twojego auta są mocno zużyte, wtedy spodziewaj się aquaplaningu przy jeszcze niższym tempie jazdy.

Masa pojazdu

Ciężkie samochody są bardziej „odporne” na aquaplaning. Dlaczego? To proste – wypierają one wodę spod opon z większą siłą. Zazwyczaj też mają szerokie opony, dzięki którym na większej powierzchni stykają się one z asfaltem (TUTAJ dowiesz się wszystkiego o ciśnieniu opon).

Jak zapobiegać temu zjawisku?

Podstawowym czynnikiem pozwalającym na zapobiegnięcie wystąpieniu aquaplaningu jest zmniejszenie prędkości jazdy. Często wystarczy ograniczyć tempo poruszania się o 10-15 km/h. Jeśli to za mało – należy dodatkowo zwolnić.

Poza tym w czasie jazdy podczas intensywnych opadów deszczu należy unikać miejsc, w których zalega woda. Czyli przede wszystkim kałuż i kolein.

W czasie jazdy po mokrej nawierzchni warto również unikać najeżdżania na znaki poziome, namalowane na drodze.

Oczywiście, istotne jest, aby utrzymywać samochód oraz opony w należytym stanie. Czyli nie jeździć na ogumieniu nadmiernie zużytym – poniżej znacznika na bieżniku – oraz pamiętać o regularnym sprawdzaniu ich ciśnienia. Nadmierne lub niedostateczne również może zwiększyć ryzyko aquaplaningu.

W przypadku samego pojazdu warto pamiętać o regularnym sprawdzaniu geometrii i zbieżności kół. Przyjmuje się, że odpowiednie czynności trzeba przeprowadzić co 30 000 km lub co 2 lata, choć niektórzy zalecają, aby robić to częściej. Nawet co 10 000 km.

Co zrobić w momencie wystąpienia aquaplaningu?

Oto, co powinno się zrobić, jeśli doświadczysz aquaplaningu:

• nie wpadaj w panikę
• zamiast gwałtownie wciskać pedał hamulca, pozwól autu zwolnić poprzez zdjęcie nogi z pedału gazu
• spróbuj lekko przyhamować – ABS pomoże ci odzyskać przyczepność
• trzymaj kierownicę prosto i nie wykonuj nią żadnych gwałtownych ruchów, ponieważ może to doprowadzić do utraty kontroli nad autem, gdy już odzyska się przyczepność
• staraj się zachować należytą odległość do innych pojazdów – w końcu przy jeździe w złych warunkach kierowcy innych samochodów również mogą mieć problemy z aquaplaningiem